İş Yerinin Denetlenmesi

Ülkemizde iş yerlerinin denetlenmesi genel olarak devlet tarafından yapılmaktadır. İş kanunu gereğince çalışma hayatıyla ilgili mevzuatın uygulanması konusunu devlet izler, denetler ve teftiş eder, denilmektedir. Ayrıca denetleme görevinin verildiği kurul Çalışma Bakanlığına bağlıdır. İşyerlerine ve ihtiyaç düzeylerine göre teftiş ve denetlemeye yetkili olan memurlar tarafından yapılabilir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın İş sağlığı ve güvenliği alanında denetimlerden sorumlu birimi İş Teftiş Kurulu’dur. İş Teftiş Kurulu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olarak çalışır ve iş yerinin denetlenmesi gerekliliğini sağlayarak eksikliklerin giderilmesi konusunda uyarılarda bulunur. Var olan mevcut durumları da takip eder ve devamlılığın sağlanmasına destek olur.

Denetim konusunda Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü bünyesi altında görevli olan müfettişler de bir takım yetkilere sahiptirler. Bakanlık bünyesinde, denetim ile doğrudan ilişkili olmayan fakat iş sağlığı ve güvenliği konusunda hizmet veren İş Sağlığı Daire Başkanlığının bünyesinde olan iş sağlığı ve güvenliği merkezi ile Yakın ve Ortadoğu Çalışma Eğitim Merkezi vardır.

İş Teftiş Kurulu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olan ve doğrudan denetleme konusunda faal olan bir kurul olan İş Teftiş Kurulu, İş Teftiş Tüzüğü uyarınca kurulmuştur. Teknik ve sosyal alanlarda var olan inceleme, araştırma ve denetim yapabilen bütün iş müfettişleri bu kurula bağlıdırlar.

Sosyal Sigortalar Kurumu Denetimi

Bu kurumun teftişe yetkili olan müfettişleri, iş kanununda belirtilmiş olan teftiş, kontrol ve denetleme yetkisine sahiptirler. İş güvenliği prosedürlerine uymak zorunda olan işyerleri, iş sağlığı ve güvenliği bakımından yapılması gereken kontroller, müfettişler tarafından hazırlanan bir rapor ile kuruma bildirilir. Sosyal Sigortalar Kurumu denetimi sonrasında denetlenmiş olan işyerinde gerekli tedbirler alınmadıysa ve bu durum saptanırsa, bu durumda o iş yerinin tehlike derecesinin yükseltilmesine ve bununla birlikte kuruma ödenen prim miktarının da artmasına neden olur. İşyeri ve işveren yüklü miktarda çalışan işçi başına para cezasına çarptırılır.

Devlet Denetimi

Ülkemizdeki bütün iş yerlerinin yürürlükte olan mevzuat gereğince yeterli sıklıkta denetlenmesi ile olumlu sonuçlar elde edilebilmektedir. Teftişler, devlet denetimi ile gerçekleşir ve tespit edilen eksiklikler mevzuata uygunsuz haldeyse, bunlar işin durdurulmasını gerektiren sebepler oluşturmakta ve işyerinin kapatılmasına kadar gidebilmektedir. Dolayısıyla işyerleri denetimlerle gerekli tedbirleri almaktadır.

İşyerinde Alınması Gereken Önlemler

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında belirli önlemler alınması gerekir. Öncelikle işçinin çalışma alanında hayatını tehlikeye sokacak durumların ortadan kaldırılması ve tedbir alınması gerekir. İşyerinde, İş Sağlığı ve Güvenliği kuralları ile ilgili olarak işverenin bir takım sorumlulukları vardır. İşyerinde alınması gereken önlemler kapsamında, İş yerine ait risk analizi yapılmalı ve alınması gereken tedbirler risk analizinde belirtilmelidir. İşyerinin acil durum eylem planı mutlaka yapılmalı ve tahliye elemanları, destek elemanları, acil durum ekipleri belirlenmelidir. İşyerinde tehlikeli durumlara karşı uyarıcı levhalar asılmalıdır. Kişisel korunma tedbirlerinden önce, toplu korunma önem verilmelidir. Eğer ortada bir tehlike veya risk varsa öncelikle ortamdaki tehlike giderilir. Tehlike devam ediyorsa mühendislik önlemleri ile teknik sorunlar ortadan kaldırılır. Tehlike ile baş edilmeyen ve önüne geçilmeyen sebepler devam ediyorsa, en son işçi için kişisel koruyucu donanımlar tedarik edilir. Kişisel koruyucu donanımların CE belgesine uygun olması gerekir. Çalışanların eğitimleri işyerinin tehlike sınıfına göre verilir ve bu eğitimler yazılı hale getirilerek belgelendirilir. Denetim esnasında işçilerin eğitim aldığına dair belgenin mevcut olması gerekir. İşyerindeki makineler ve envanterler işçinin hayatını tehlikeye sokmayacak; iş sağlığı ve güvenliği kuralına uygun olması gerekmektedir.