Mesul Müdür İşveren Vekili Midir? (Vekil Kavramı)
İşletmelerde ve şirketlerde çalışanlardan ve sundukları hizmetten sorumlu olan mesul müdür, yani sorumlu müdür birçok yetkiye ve hakka sahiptir. Ancak İş güvenliği hizmetlerinin sunulması sırasında İSG uzmanlarının aklına takılan en önemli konulardan biri de mesul müdür, işveren vekili midir sorusu olmaktadır. Bunun ise ilgili yönetmelikte direkt karşılığı bulunmasa bile, diğer ifadelerden sorumuzun cevabı olabilecek bir anlam çıkmaktadır.
Mesul müdür işletmenin tüm reaksiyonlarından sorumlu olarak birçok yetkiye sahiptir. Tabi bu durum onu birçok şeyden de sorumlu kılmaktadır. İşverenin belirlediği yetkiler dışında işveren vekilliği yapabilir mi, bu konuda yetki sahibi midir gibi konularda 4857 sayılı İş Kanununda açık şekilde belirtilen yetki sınırlamasına bakılabilir.
Adı geçen kanunda işveren vekili işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimseler olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bu yetkinin işveren tarafından verildiği kişi işveren vekili olmaktadır. Mesul müdür yetkisini taşımak işveren vekili olunduğu anlamına gelmez. Bunun için işverenin buna özel bir yetki devri veya paylaşımı oluşturmuş olması gerekir.
İş Kanununda Mesul Müdürlük
İş Kanununda mesul müdürlük kavramı işverenin kanunlar çerçevesinde yetki vermesiyle söz konusu olmaktadır. Elbette çalışılan sektöre ve işletmeye göre mesul müdürlük kavramı değişkenlik gösterebilmektedir. Nerede çalışılıyorsa o yerin niteliğine uygun bir görev tanımı yapılması uygundur.
Mesul müdürlük fabrikalarda farklı, restoranlarda farklı ve değişik işletmelerde daha farklı anlamlar taşır. Birçok ortak yönü olmakla birlikte sektöre göre değişkenlikler olduğu muhakkaktır. Bunun için bununla ilgili yönetmeliklere ve mevzuata bakmak ve yetkilerin sınırını görmek önemlidir. Mesul müdürlerin kendi hak ve sorumluluklarını bilmeleri işveren ile aralarındaki hukukun korunması açısından önemlidir.
İşverenin de mesul müdürlüğün içeriği hakkında bilgi sahibi olması sözleşme imzalanırken önemli yer tutmaktadır. Zira neticede işverenin emri altında çalışan bir kişi olacağı için hangi haklara sahip olduğu, ne gibi yetkilerinin bulunduğu ve sorumlulukları işveren tarafından da anlamlandırılmalıdır. Zira çeşitli anlaşmazlık durumlarında işverenlerin bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmektedir.
Durumun iş güvenliği açısından yansıması ise, İSG uzmanlarının faaliyetlerini sürdürürken paydaş olarak kabul ettikleri mesul müdürler konusunda yetkilerinin belirlenmiş olması, hizmetlerin aksamaması açısından gereklidir. Zira kanunen iş güvenliği tedbirlerinin alınmasından işveren sorumlu olsa da bazı durumlarda mesul müdürlere yetki devrinin olması veya mesul müdürlerin asıl yetki devri yapılan işveren vekili zannedilmesinden ötürü yetki karmaşası oluşabilmektedir.
Bu konuda İSG uzmanlarının diret muhatabı işveren veya işveren vekili olmaktadır. Mesul müdürlerin işveren vekili olma durumu söz konusu olmadığı için iş güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi safhasında işveren vekili olarak tayin edilen kişiyle irtibat kurulması gerekir.
Mesul Müdür Sorumluluğu
Mesul müdür sorumluluğu konusunda çoğu iş uzmanları ve hukukçular imzalanan sözleşmeye bakılması konusunda hem fikirdir. Zira mesul müdürün işletme yönetiminde görev alıyor olması gibi farklı durumlar söz konusu olabilmektedir. Bunun tam tespiti ve hukuki açıdan değerlendirilmesi için taraflar arasındaki ahitnamenin bilinmesi gerekmektedir.
Ayrıca diğer taraftan farklı işletme türlerinde mesul müdürlerin farklı sorumlulukları olduğu da gerçektir. Büyük bir atölye veya fabrika ile hastaneler veya restoranların mesul müdürlerinin sorumluluk alanlarının aynı olmayacağı açıktır.
İşe sendikal açıdan da bakılması önemlidir çünkü kanuni olarak bir anlaşmazlık veya çatışma durumunda sendikal hakların da söz konusu olduğu görülmektedir. Sendikal haklarda kimlere hangi görevlerin verilip verilmeyeceği, angarya sayılacak sorumluluklar belirtilmekte, hukuki çatışma durumlarında işveren bu açıdan zor durumda kalabilmektedir.
